مشاوره تحصیلی: بی دقتی در امتحان یکی از موارد شایع هست که برای بسیاری از دانش آموزان در جلسه آزمون پیش می آید؛ برای کاهش بی دقتی در آغاز باید تعریف درستی از بی دقتی داشته باشیم تا با سایر موضوعات مثل ضعف علمی، فراموشی، قاطی کردن و موارد دیگر اشتباه گرفته نشود.
دقت یعنی پاسخ درست به محرک (سوال) و بی دقتی یعنی با وجود دانشِ لازم و آگاهی از پاسخ صحیح، به دلایل مختلف از جمله اشتباهات محاسباتی یا درست نخواندن سوال، پاسخ غلط را انتخاب کرده ایم. بی دقتی باعث می شود که امتیاز یک سوال را از دست بدهیم و در آزمون های چهار گزینه ای حتی نمره منفی هم بگیریم در حالی که هر سوال قطعا به تنهایی می تواند سهم خود را در افزایش نمره، درصد، تراز و رتبۀ ما داشته باشد.
برای کاهش بی دقتی، راهکارهای مختلفی وجود دارد که در اینجا به برخی از موارد اشاره می شود:
1- آمادگی لازم برای شرکت در آزمون از جمله: برنامه ریزی صحیح بر اساس بودجه بندی، مطالعۀ دقیقِ مطالب، تست کافی و تکرار به روش های مناسب در هر درس
2- داشتن برنامۀ صحیح برای مدیریت جلسۀ آزمون:
مدیریت زمانی (استفاده از زمان نقصانی یا شخصی شده، استفاده از تکنیک ضربدر منها، رعایت اولویت ها در استراتژی بازگشت و ...)
مدیریت روانی (تفکر مثب و منطقی نسبت به آزمون، آگاهی از آزمایشی بودن آزمون و عدم نگرانی از نتیجه، پرهیز از تفکرات نادرست مثل همه یا هیچ، تعمیم افراطی، بایدهای خطرناک، پیش گویی منفی و ...)
مدیریت جسمی (خواب کافی در روزهای قبل از آزمون، تغذیه مناسب در شب آزمون، خوردن صبحانه و بردن مواد غذایی لازم سرجلسه مثل آب، بیسکویت، انجیر، کشمش و ...)
3- برگزاری آزمون تک درس یا مشابه آزمون اصلی روز قبل از آزمون آزمایشی
4- عجله در پاسخ به سوالات: یکی از عوامل معمول بی دقتی در آزمون، عجله کردن برای پاسخ به سوالات است در حالی که اگر هنر آزمون دادن را به خوبی یادگرفته و تمرین کرده باشیم هم از توانایی خود اطلاع داریم و هم میزان سرعت خود را در پاسخگویی به سوالات می دانیم؛ این ضرب المثل را به یاد داشته باشید که در جلسه آزمون «ما آنقدر وقت نداریم که عجله کنیم» هر کس عجله کند مجبور به گذاشتن وقت بیشتر برای رفع اشتباهات است.
5 ـ خواندن درست سوال: برای کاهش بی دقتی یک از اصول مهمی که باید در پاسخ به سوالات رعایت شود خواندن درست صورت سوال است؛ سوال باید کامل و تا انتها و دقیق خوانده شود، به کلیدواژه های سوال توجه شود، به قیدهای به کار رفته در سوال دقت شود و حواسمان به عبارت های آخر جمله مثل می باشد، نمی باشد، وجود دارد، وجود ندارد و ... باشد.
6- خواندن درست گزینه های هر سوال به اندازۀ صورت سوال اهمیت دارد به ویژه در درس های حفظی و مفهومی این مسئله اهمیت بیشتری دارد؛ به این ترتیب شما دقت خواهید کرد و در صورت داشتن اطلاعات علمی، گزینه ای را انتخاب خواهید کرد که درست است یعنی همان گزینه ای را انتخاب خواهید که که مد نظر طراح سوال است.
7 ـ برای دقت در حل سوالات حل کردنی اول از همه فهم سوال اهمیت زیادی دارد اما بعد از آن انتخاب راه حل مناسب برای حل مسئله، انجام کامل مراحل حل مسئله، دقت در انجام محاسبات و در نهایت دقت در انتخاب گزینه صحیح مهم است.
8 ـ گاهی اوقات ما همه کارها را برای پاسخ گویی به سوال انجام داده ایم اما در نهایت در وارد کردن پاسخ صحیح در پاسخنامه بی دقتی می کنیم برای مثال در حل یک مسئله عدد 2 را به دست آورده ایم و گزینه 2 را انتخاب می کنیم در حالی که عدد نوشته شده در گزینه 2، 4 بوده است!
9- پیشنهاد می شود که انواع و اقسام بی دقتی های خود را با ذکر مصداق واقعی در یک دفترچه کوچک یادداشت کنید و هر از گاهی به سراغ آن ها بروید و بی دقتی های خود را یادآوری کنید؛ برای مثال بنویسید که من حاصلضرب عدد 2در3 را 5 نوشته ام! در حالی که درست آن 6 بوده است! این کار باعث می شود شما در این مورد و موارد مشابه از تکرار بی دقتی ها جلوگیری کنید.
در پایان یادآوری می شود برای کاهش بی دقتی عوامل مختلفی تاثیرگذار است اما اگر یادگیری با تمرین و تکرار زیاد به معنای واقعی اتفاق افتاده باشد و تبدیل به مهارت شود بی دقتی های کمتر خواهد شد زیرا ریشۀ برخی بی دقتی ها، بی اعتمادی به خودمان در یادگیری مطالب است. موفق و پیروز باشید. پایان
رزاق خواجه زاده ـ مشاور تحصیلی
12 آبان 1402