{jcomments off}
مشاوره تحصیلی: یکی از سؤال‌هایی که این روزها ذهن دانش‌آموزان کنکوری را به خود مشغول ساخته این است که در فصل تابستان کدام پایه را بخوانند؟
در پاسخ به این سؤال در نگاه اول می‌توان گفت با توجه به تفاوت‌های فردی، پیچیدن یک نسخۀ واحد برای همۀ دانش‌آموزان و مدارس خطای آشکار است! هرچند که همۀ کنکوری‌های 99 پایه‌های دهم و یازدهم را پشت سر گذاشته‌اند اما همۀ آن‌ها ـ حتی برخی از کسانی که معدل بالا داشته‌اند ـ این دو پایه را به به‌صورت کنکوری (مطالعه، تست و تکرار) و با موفقیت طی نکرده‌اند؛ بنابراین هر دانش‌آموز یا مدرسه باید با توجه به شرایط و توانایی‌های خود در این رابطه تصمیم‌گیری کند.
برخی از دانش‌آموزان، دبیران، مدارس، مؤسسات خصوصی و حتی اولیای دانش‌آموزان اصرار دارند در تابستان
درس‌های پایۀ دوازدهم خوانده شود! تعدادی از این افراد به‌صورت احساسی و صرفاً بر اساس اینکه فلان دانش‌آموز یا فلان «مدرسۀ خاص» در تابستان پایۀ دوازدهم را شروع کرده و موفق هم بوده‌اند پس این روش، درست و منطقی است و ما هم باید همین کار را انجام دهیم بدون اینکه در نظر بگیرند آن‌ها در سال‌های قبل چه زحمتی کشیده‌اند و با چه روش‌هایی کار کرده‌اند!
ازجمله شاخص‌هایی که تعیین می‌کند دانش‌آموز در پایه‌های دهم و یازدهم به‌خوبی کار کرده یا خیر؛ می‌توان به نمرات کارنامه‌های مدرسه، نتایج «آزمون‌های آزمایشی» و البته آزمون‌های تشریحی و چهارگزینه‌ای که توسط دبیر برگزار شده اشاره کرد.
تجربه و اصول برنامه‌ریزی چه می‌گوید؟
تجربه و اصول برنامه‌ریزی نشان می‌دهد دانش‌آموزی که درس‌های پایۀ دهم و یازدهم را به‌طور عمیق (کنکوری) کار نکرده چنانکه در تابستان درس‌های پایۀ دوازدهم را شروع کند هم در تابستان و هم در ضمن سال تحصیلی دچار مشکلات متعددی می‌شود:
1 ـ به دلیل نداشتن پایۀ قوی، درس‌های پایۀ دوازدهم را به‌خوبی یاد نمی‌گیرد؛ به‌عبارت‌دیگر دانش‌آموز ازیک‌طرف بارِ پایۀ دوازدهم را باید به دوش بکشد و از طرف دیگر درس‌های پایه‌های قبل هم به‌صورت کنکوری یاد نگرفته است!
2 ـ در تابستان فرصت خواندنِ عمیق و دقیق پایه‌های دهم و یازدهم و ایجاد آمادگی کامل برای ورود به پایۀ دوازدهم را از دست می‌دهد؛ فرصتی که می‌تواند تبدیل به یک نقطه قوت و قابل‌اتکا باشد.
3 ـ در طول سال تحصیلی تعدد برنامه‌ها و حجم زیاد تکالیف و ناهماهنگی بین آزمون‌های آزمایشی و مباحثِ پایه دوازدهم باعث عدم نتیجه‌گیری و درنهایت سرخوردگی دانش‌آموز می‌شود. یادتان باشد از اولِ مهر در کنار پایۀ دوازدهم بایستی دو پایۀ دیگر (دهم و یازدهم) را تا آخر اسفند یا حداکثر تا آخر فرودین بخوانید!
و... فکر کنم همین اندازه کافی است! اما اینکه چرا برخی مدارس یا مؤسسات خصوصی علیرغم داشتن تجربه و نیز آمار نه‌چندان مطلوب قبولی‌شان در آزمون سراسری، بازهم اصرار بر شروع خواندن دوازدهم در تابستان دارند مشخص نیست!
با این توصیف و با توجه به اینکه محتوای درس‌های پایۀ دهم و یازدهم بخشی از سؤالات کنکور می‌باشد، برای «اکثر» دانش‌آموزان منطقی و معقولانه‌تر آن است که در تابستان درس‌های پایه ـ بخصوص یازدهم که زمان چندانی از یادگیری آن‌ها نگذشته ـ به‌صورت کنکوری بخوانند و بعد به سراغ درس‌های پایۀ دوازدهم بروند؛ از مهر 98 تا خرداد 99 وقت کافی برای خواندن کتاب‌های دوازدهم هست آن‌هم باوجود امتحانات نوبت اول و نهایی!
*یادآوری این نکته مهم است که خواندن مباحث ترکیبی مانند مثلثات (در درس ریاضی) از این موضوع استثناء است و ممکن است در تابستان دبیران به‌صورت کامل مباحث ترکیبی را تدریس کنند.
موسسه‌هایی که آزمون‌های آزمایشی برگزار می‌کنند چه می‌گویند؟
گزینه دو در تابستان فقط درس‌های دهم و یازدهم را در دستور کار قرار می‌دهد؛ پایۀ یازدهم، همۀ درس‌ها و پایۀ دهم فقط درس‌های اختصاصی. (سایت گزینه دو؛ تابستان 98)
شرکت تعاونی سنجش هم در تابستان 97 فقط درس‌های دهم و یازدهم را در برنامه داشت. (جزییات برنامه تابستان 98 روی سایت شرکت تعاونی سنجش قرار نگرفته است)
قلم چی هم در تابستان پایه‌های یازدهم (اختصاصی و عمومی) به‌صورت اجباری در برنامۀ خود دارد و بین اختصاصی دهم و دوازدهم، دانش‌آموز را آزاد می‌گذارد که یکی را انتخاب کند! (سایت قلم چی؛ تابستان 98)
گاج هم در تابستان پایه‌های یازدهم (اختصاصی و عمومی) به‌صورت اجباری در برنامۀ خود دارد و بین اختصاصی دهم و دوازدهم، دانش‌آموز را آزاد می‌گذارد که یکی را انتخاب کند! (منبع: پرسش از نمایندگی گاج)
بنابراین همان‌گونه که ملاحظه می‌شود خواندن و یا مرور درس‌های پایۀ یازدهم و اختصاصی پایۀ دهم بین «همۀ» موسسه‌های یادشده مشترک می‌باشد و خواندن درس‌های اختصاصی پایۀ دوازدهم فقط در برنامه‌ی قلم چی و گاج قرار دارد آن‌هم به‌صورت اختیاری؛ گفتنی است گاج و قلم چی هم باوجود مقداری پیشرفت در تابستان، از مهرماه، آزمون‌های آزمایشی (دوازدهم) را از بخش‌های نخست کتاب شروع می‌کنند.
چه کسانی می‌توانند در تابستان درس‌های پایۀ دوازدهم را شروع کنند؟
باوجوداینکه برخی از دانش‌آموزانِ تک‌رقمی و موفق تابستان را با تست و تکرار به تحکیم آموخته‌های خود در درس‌های پایه پرداخته‌اند و از مهرماه به بعد درس‌های سال آخر را خوانده‌اند، اما بااین‌حال دانش‌آموزانی که پایه‌های دهم و یازدهم را در حد خیلی خوب و به‌صورت کنکوری خوانده‌اند می‌توانند از تیرماه درس‌های پایۀ دوازدهم را شروع کنند و موفق هم باشند.
خلاصه سخن اینکه تفاوت‌های فردی و توانایی‌های دانش‌آموزان در انتخاب پایۀ تحصیلیِ تابستان بسیار مهم است؛ تصمیم درست راه موفقیت را بر شما هموار می‌کند و برعکس! موفق و پیروز باشید.
رزاق خواجه‌زاده ـ مشاور تحصیلی
23 خرداد 1398